*KURU HURMA MI, KURU KAYISI MI DAHA BESLEYİCİ?*
31 Temmuz 2024Tavuk Yumurtası mı, Bıldırcın Yumurtası mı: Hangisi Daha Düşük Kolesterol İçerir?
19 Ağustos 2024
Son birkaç yılda, hayvansal gıda tüketimini azaltmak için bitki bazlı diyetler ve yaşam tarzları kavramı büyük ölçüde yaygınlaşmıştır. Bu trende yanıt olarak, bitki bazlı alternatiflere yönelik pazar genişlemiş ve daha sürdürülebilir, sağlıklı gıda ürünlerine olan talep artmıştır. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde, tahıllar (buğday, pirinç, çavdar, arpa ve yulaf gibi) insan beslenmesinde yaygın olarak tüketilmekte ve umut verici bitki bazlı kaynaklar olarak değerlendirilmektedir.
Yulaf (Avena sativa):
- Beslenme Değeri: Yulaf, sağlıklı yağlar (%6,9), yüksek protein (%16,9), beta-glukan gibi zengin diyet lifi, mineraller (kalsiyum, magnezyum, potasyum), ve vitaminler (pantotenik asit, folat) ile dikkat çeken bir tahıldır. Ayrıca, tokoferoller ve fenolik asitler gibi değerli antioksidanlar içerir.
- Sağlık Faydaları: Yulafın tüketimi, kolesterol düşürme, kan şekeri kontrolü, anemi, diyabet ve kardiyovasküler hastalık yönetimi gibi birçok sağlık yararı sağlayabilir.
- Gluten İçermez: Bu özelliği, çölyak hastaları için güvenli bir besin alternatifi olmasını sağlar.
- Diyet Lifinin Etkisi: Yulafın beta-glukan adı verilen diyet lifi sindirim sırasında su emer, midede şişme sağlar ve tokluk hissi yaratır. Ayrıca, kalın bağırsakta sağlam lifi destekleyerek bağırsak sağlığını iyileştirebilir.
- Kullanım Alanları: Yulaftan elde edilen un, özellikle süt ürünlerinin ve peynirlerin dokusal stabilitesini artırabilir ve sağlıklı karbonhidrat kaynağı olarak öne çıkar.
Granola:
- İçeriği: Granola, kurutulmuş meyveler, tahıllar (buğday lifi, yulaf ve pirinç gevreği), tohumlar (kaju, fıstık, fındık gibi), ve şeker veya bal karışımından oluşur. Ayrıca, A, B1, B2, B3, B6 ve E vitaminleri ile Zn, Se, Cr, Mn gibi mikrobesinler içerir.
- Halojen Varlığı: Granolada, Cl (klor), Br (brom) ve I (iyot) gibi halojenler bulunabilir. Bu elementlerin düşük konsantrasyonlarda bile insan sağlığı üzerinde önemli etkileri olabilir, bu nedenle tüketimde dikkatli olunmalıdır.
- Sağlık Etkileri: Granolanın besin içeriği, enerji sağlama, sindirim sağlığı destekleme ve antioksidan sağlama gibi faydalar sunabilir. Ancak yüksek tüketimde halojen varlığı göz önünde bulundurulmalıdır.
Sonuç olarak, yulaf ve granola gibi tahıllar, sağlıklı ve dengeli bir beslenme için önemli bir rol oynar. Yulaf, besleyici içeriği ve çölyak hastaları için uygunluğu ile öne çıkarken, granola enerji ve mikrobesin desteği sağlamakla birlikte içerdiği halojenler nedeniyle dikkatli tüketimi gerektirir. Her iki gıda da bitki bazlı diyetlerin ve sağlıklı yaşam tarzlarının desteklenmesinde değerli birer kaynaktır.
Stj. Dyt. Betül DEMİRCAN
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0023643824002494
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0023643824002494
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0268005X24001231
https://dergipark.org.tr/en/pub/tjse/issue/59136/781699
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0308814620325395